Soms is iemand niet meer (geheel) in staat om de eigen (financiële) belangen goed te behartigen. De wet geeft dan de mogelijkheid om (een deel van) de bezittingen van zo iemand onder bewind te stellen. In dat geval spreken we van “onderbewindstelling”. Als bezittingen van iemand onder bewind zijn gesteld mag die persoon er niet meer zelfstandig over beslissen zonder toestemming van de bewindvoerder. Beslissingen moeten wel, zolang dat gaat, samen met de betrokkene worden genomen. Naast het regelen van de financiële zaken kan de bewindvoerder ook een belastingaangifte doen of bijvoorbeeld een huurtoeslag aanvragen voor de betrokkene.
Benoeming bewindvoerder
Aanvraag tot onderbewindstelling wordt gedaan bij de kantonrechter. Dat kan door de betrokkene zelf of door de partner of familieleden. Daarbij kan er ook een voorstel worden gedaan voor de te benoemen bewindvoerder(s). Dat kan bijvoorbeeld de partner zijn en/of een kind maar ook een rechtspersoon.
Mentorschap
Het is ook mogelijk dat iemand op het persoonlijke (niet financiële) vlak, niet (volledig) voor zichzelf kan zorgen. Een mentor kan zo iemand dan in overleg met hem of haar helpen met beslissingen op het gebied van verzorging, verpleging en behandeling. Meestal nemen de partner of directe bloedverwanten zoals kinderen, een broer of zus deze rol op zich. Zij hebben hiervoor automatisch de (wettelijke) bevoegdheid. Als deze “natuurlijke” mentoren echter ontbreken kan de betrokkene zelf iemand machtigen of, als dat niet meer gaat, kan er op verzoek door de kantonrechter een mentor worden benoemd. Als er een bewindvoerder is dan ligt het voor de hand dat deze ook het mentorschap op zich neemt, tenzij het een rechtspersoon is.
Ondercuratelestelling
Ondercuratelestelling is een zware maatregel die in de praktijk (daarom) niet zo vaak wordt toegepast. Het is bedoeld voor mensen die zowel hun financiële als andere persoonlijke belangen niet meer kunnen behartigen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een geestelijke stoornis, verkwisting en/of zwaar drankmisbruik. Ondercuratelestelling en de benoeming van een curator gebeurd door de kantonrechter. De aanvraag kan zowel door de partner, familieleden of door de Officier van Justitie worden ingediend.